2. jarduera. Gizakiaren ekintza ekosistemetan
Jarduera hau egiteko, taldetan banatuko zarete, irakasleak esango dizuen bezala. Talde bakoitza ekosistema
hauetako batez arduratuko da.
Uretakoa: uretan bizi diren landareek eta animaliek osatzen dute. Uretako ekosistemak
(lehorrekoak bezala) neurri askotakoak izan daitezke: ozeanoa, ur-putzua... Gainera, ur gezakoak eta ur gazikoak daude.
Jarduera
Zuen taldeari dagokion ekosistemaren gaineko testua irakurri eta iruzkindu beharko duzue eta, fitxategian aurkituko dituzuen
argibideak baliatuta, testu-dokumentu batean eskematikoki jaso gizakiaren esku-hartzeak zuen ustez daukan eragina.
Hitz batean, xedea zuek hauek pentsatzea da: non zer arazo eta aldaketa eragiten ditu, zer beste osagai
biotiko eta abiotikori eragiten die esku-hartze horrek?
Honako hauek dira talde bakoitzarentzako testuak eta kontsignak:
Taldean gogoeta egin ondoren, aztertu arretaz kontzeptu-mapa hau, ekosistema bateko faktore batzuk eta haien arteko oinarrizko
zenbait harreman erakusten baititu.
|
Egin klik gainean irudia handitzeko.
|
Dauzkagun natura-baliabideen erabilera okerrak eta hondamendi ekologikoek kalte egiten diote edozein
ekosistemaren orekari eta, lehentxeago edo geroxeago, ondorioak hondagarriak izan daitezke.
Imajina dezagun une batez gas toxiko baten ihesak gure planetako inguru jakin bateko airea kutsatzen
duela, fikziozko film bat balitz bezala. Aztertu orain mapa bera, gas-ihesa gertatuko balitz eragina jasango luketen faktoreak
gorriz nabarmenduta dauzkala:
|
Egin klik gainean irudia handitzeko.
|
Baina oraindik askoz urrunago joan gintezke. Kutsatutako animalien eta landareen hondakinek ere kutsa
litzakete lurra eta ura; horrenbestez, gure alegiazko ekosistema desagertu egingo litzateke.
Orain zuen txanda da.
Cmap Tool
programa erabiliko dugu, kontzeptu-mapak egiteko baitago bereziki prestatuta; horregatik, asko erraztuko dizue lana.
Oraindik ez badaukazue instalatuta ordenagailuan, edo erabiltzen hasteko laguntza behar baduzue, kontuan
hartu tutorial honetako jarraibideak: Cmap ikasleentzat.
-
Talde bakoitzak bere kontzeptu-mapa izango du lan egiteko:
-
Ireki fitxategiak Cmap programa erabiliz, pentsatu ondorioez eta koloreztatu aldatuko liratekeen
alderdiak (laukietako gako-hitzak).
Informazioa zabaltzen
Iritsi da zuen lana gainerako gelakideei azaltzeko eta zuen ondorioak argudiatzeko unea.
ADEa baliatuta, proiektatu zuen mapa eta hitz egin irakurritako testuaz eta egin dituzuen aldaketez.
Ez ahaztu argudiatzea zergatik egin dituzuen aldaketak; gainerako ikaskideek hemengo koebaluazio-taula honen bidez ebaluatuko dute zuek egindakoa.