Natur Zientziak. DBH 1.
Itsas Korronteak
Zuhaitzeko puntua: Lurreko materialak / Lurraren hidrosfera / Lurreko uraren sorrera. Ura beste planeten. Ur-molekula: ugaritasuna, propietateak eta garrantzia. Itsasoko ura, disoluzioa. Sodioa, potasioa eta kloroa: ugaritasuna eta propietateak.
  Metodologiarako iradokizunak Baliabideak eta jarduerak
HELBURU KONTZEPTUALA

Bideoa lagungarria izango da ozeano-uren ezaugarri nagusietako batzuk ezagutzeko.

HELBURU PEDAGOGIKOA

“Itsaslasterrak" izeneko baliabidearen eta proposatutako jardueren bidez, uraren propietateak ezagutuko ditugu, baita ozeanoko uren dinamika ere.

ALDERDI INTERESGARRIAK
  • Ozeanoetako urak etengabe mugitzen ari direla eta mugimendu horiek hainbat arrazoirengatik gertatzen direla argitzea (haizea, ur-masen dentsitate-diferentzia, lurraren biraketa eta eguzkiaren eta ilargiaren arteko grabitazio-erakarpena) (00:37 min).
  • Ozeanoetako ur-dentsitatea tenperaturaren eta gatz-edukiaren arabera aldatzen dela azaltzea (00:37 min).
  • Itsaslaster bero eta hotz nagusiak mapan ikustea (01:10 min).
  • Itsaslasterren joan-etorriek zenbait eskualdetako klima leuntzen dutela ikustea. Zenbait adibide jartzea; esaterako, Kaliforniako eta Kanarietako itsaslasterren desbideratzea Hegoalderantz. Itsaslaster horiek ur hotzak dira, eta leundu egiten dituzte kostalde horietako tenperatura beroak (01:10 min).
  • Uraren mugimendu bertikala azaleko geruzan hasten dela eta, beherantz egiteko joera duenez, ur sakonena azaleratzen duela azaltzea (01:28 min).
  • Itsasoak eta ozeanoak gaziak zergatik diren azaltzea (01:46 min).
  • Uraren ezaugarri termikoa azaltzea. Komenigarria da kontzeptua argitzea, zenbait adibide praktikoren bidez; esaterako, kostaldeko erregulazio klimatikoa itsasoak egunean zehar hartzen duen energia gauean zehar askatzen duelako gertatzen dela azal daiteke. Horren ondorioz, tenperaturak ez dira bat-batean jaisten (02:31 min).
LAN EGITEKO MODUA
Banaka, hidrosferak Lurreko bizitzan eta erregulazio klimatikoan duen garrantziari buruzko ezaguerak indartzeko.
ORIENTABIDEAK
  • Munduko mapa mutu batean, adierazi non dauden itsaslaster bero eta hotz nagusiak. Horretarako, ikasleek orrialde hauetan begira dezakete:
  • Mapa egin ondoren, hitz egin itsaslaster horiek zenbait eskualdetako kliman duten eraginari buruz.
  • Azaldu, ahal bada zenbait argazkiren bidez, zer-nolako itxura duten arrainen eta uretako ugaztunen gorputzek eta gorputz atalek. Azaldu itxura hori dela egokiena uretan mugitzeko eta uraren erresistentziari aurre egiteko.
JARDUEREKIKO LOTURA
  • 1. eta 2. jardueren bidez (“Itsasoko ura” eta “Itsasoko mugimenduak”), ikasleek ozeanoetako uren ezaugarriei buruz dituzten ezaguerak sendotuko dituzte, baita itsasoko uren mugimenduari buruzko ezaguerak ere.
  • 3. jardueraren bidez (“Itsasoko erliebea”), ikasleek ozeanoetako hondoen morfologiari buruzko ezaguerak zabalduko dituzte.
  • 4. jardueraren bidez, (“Itsasertzeko erliebea”), ikasleek unitate honetako kontzeptu orokorrak berrikusteko aukera izango dute. Jarduera honetan, kostaldeko metaketa mota desberdinak ezagutuko dituzte, eskema baten bidez.
© Santillana en Red 2004