Krisia 1

I

Inguruetako egunkariak bat etorri dira joan den asteko egun batean titular nagusiari ⁽¹⁾ Bete hutsuneak (1): bezaindatorkeenjakineanlegamiatzenbatbainodarabilendagokionezmingostengertubesteren JXUwMDNjJXUwMDA1JXUwMDA2JXUwMDA4JXUwMDA0JXUwMDAyJXUwMDA2JXUwMDAxJXUwMDBiJXUwMDFm : "Ekonomia % 0,5 haziko dela dio orain Eusko Jaurlaritzak, aurrez iragarri ⁽²⁾ Bete hutsuneak (2): bezaindatorkeenjakineanlegamiatzenbatbainodarabilendagokionezmingostengertubesteren JXUwMDNhJXUwMDAzJXUwMDA4JXUwMDA3JXUwMDAx gutxiago". Joera guztietako egunkariek berri nagusia hautatzean ⁽³⁾ Bete hutsuneak (3): bezaindatorkeenjakineanlegamiatzenbatbainodarabilendagokionezmingostengertubesteren JXUwMDNhJXUwMDAzJXUwMDE1 egiten badute, kontuz, hor badago zeozer eta. Krisi-beldurra hedatu zen lehenik, krisia bera heldu da gero, bortitz, eta krisi-izua ⁽⁴⁾ Bete hutsuneak (4): bezaindatorkeenjakineanlegamiatzenbatbainodarabilendagokionezmingostengertubesteren JXUwMDM0JXUwMDA5JXUwMDAyJXUwMDA2JXUwMDBjJXUwMDA0JXUwMDA4JXUwMDE1JXUwMDBlJXUwMDFmJXUwMDBi hasi zaigu barruan, ez baitakigu noraino luza ditzakeen atzaparrak oraingo baxualdi honek.

Krisiarekin euriarekin gertatzen zaidana gertatzen zait niri: etxetik ⁽⁵⁾ Bete hutsuneak (5): bezaindatorkeenjakineanlegamiatzenbatbainodarabilendagokionezmingostengertubesteren JXUwMDNmJXUwMDAyJXUwMDE3JXUwMDA2JXUwMDAx baldin banaiz, ez nau izutzen; propio ere irten ninteke bueltaxka bat ematera, ⁽⁶⁾ Bete hutsuneak (6): bezaindatorkeenjakineanlegamiatzenbatbainodarabilendagokionezmingostengertubesteren JXUwMDMyJXUwMDBiJXUwMDBhJXUwMDAyJXUwMDA3JXUwMDBiJXUwMDA0JXUwMDBm nahi dudanean etxera itzuli, lehortu eta arropa berriak jantziko ditudala. Euria soldaduskan zen txarra. Han goizeko zortzietan busti eta, nola beti ⁽⁷⁾ Bete hutsuneak (7): bezaindatorkeenjakineanlegamiatzenbatbainodarabilendagokionezmingostengertubesteren JXUwMDNhJXUwMDA3JXUwMDE2JXUwMDA3JXUwMDExJXUwMDE3JXUwMDE3JXUwMDBi mendeko zenbiltzan, noiz arropaz aldatuko zinen ez jakiteak ⁽⁸⁾ Bete hutsuneak (8): bezaindatorkeenjakineanlegamiatzenbatbainodarabilendagokionezmingostengertubesteren JXUwMDM1JXUwMDA0JXUwMDA3JXUwMDA5JXUwMDA4JXUwMDFjJXUwMDA3JXUwMDExJXUwMDBi zizun eguna. Eta boladatan ahaztu egiten zaigu, baina gizarte hau... Soldaduska derrigorrezkoa da... Ez dakigu sekula zer ⁽⁹⁾ Bete hutsuneak (9): bezaindatorkeenjakineanlegamiatzenbatbainodarabilendagokionezmingostengertubesteren JXUwMDNjJXUwMDA1JXUwMDE1JXUwMDFiJXUwMDFkJXUwMDE5JXUwMDBlJXUwMDAwJXUwMDBi .

II

Erretzaileok estigmatizatuak izan ginen ⁽¹⁰⁾ Bete hutsuneak (1): zorberrietekinikzaigusuharragogenukebezalanegarradakienarenhartanderitzon JXUwMDMwJXUwMDA5JXUwMDEzJXUwMDA2JXUwMDE1JXUwMDBm esaten nuen nik, piper (arrazoi osoaren jabe ez dela ⁽¹¹⁾ Bete hutsuneak (2): zorberrietekinikzaigusuharragogenukebezalanegarradakienarenhartanderitzon JXUwMDNjJXUwMDA1JXUwMDBhJXUwMDAyJXUwMDBjJXUwMDBiJXUwMDBmJXUwMDEzJXUwMDE3JXUwMDBi pipertasunaz), badirela kontu asko erretzea baino galgarriagoak. Esate baterako, egungo kreditu-sistema eta sistema horren sekretukeria.  Hala asmatu zuten eta naturala egiten ⁽¹²⁾ Bete hutsuneak (3): zorberrietekinikzaigusuharragogenukebezalanegarradakienarenhartanderitzon JXUwMDIyJXUwMDFiJXUwMDA4JXUwMDBlJXUwMDEy ; baina ez dakit hain naturala den.

Zergatik ez dakigu parean dagoenaren egiazko egoera ekonomikoaren ⁽¹³⁾ Bete hutsuneak (4): zorberrietekinikzaigusuharragogenukebezalanegarradakienarenhartanderitzon JXUwMDNhJXUwMDA3JXUwMDE3JXUwMDAwJXUwMDFi ? Kopetan eraman behar luke bakoitzak txarteltxo bat duenaren edo ⁽¹⁴⁾ Bete hutsuneak (5): zorberrietekinikzaigusuharragogenukebezalanegarradakienarenhartanderitzon JXUwMDIyJXUwMDE1JXUwMDFk duenaren berri emanez. Xelebrea litzateke... jatetxe batera sartu eta begiratu batean jakin ahal izango ⁽¹⁵⁾ Bete hutsuneak (6): zorberrietekinikzaigusuharragogenukebezalanegarradakienarenhartanderitzon JXUwMDNmJXUwMDAyJXUwMDBiJXUwMDFiJXUwMDFlJXUwMDBl :  "Kontxo!, ardorik garestiena eskatu duen hark ia ehun milioiko zorra dauka!". Edo aireportuan oporretara doan familia bat ikusi eta esango genuke: "Ulertzekoa horiek Puntacanara joatea, ehun milioi dauzkate eta!". Edo okerragoa: enpresak ⁽¹⁶⁾ Bete hutsuneak (7): zorberrietekinikzaigusuharragogenukebezalanegarradakienarenhartanderitzon JXUwMDNkJXUwMDExJXUwMDExJXUwMDBlJXUwMDAyJXUwMDA3JXUwMDA3JXUwMDAy ematen ez duela eta orain itxi nahi duen nagusiaren kopetako txartelean berrehun milioi irakurriko balute langileek, ⁽¹⁷⁾ Bete hutsuneak (8): zorberrietekinikzaigusuharragogenukebezalanegarradakienarenhartanderitzon JXUwMDJiJXUwMDA2JXUwMDFkJXUwMDA5JXUwMDEzJXUwMDAwJXUwMDEzJXUwMDA2JXUwMDA4 ekin ahal izango liokete lanpostuari eusteko borrokari. Edo ezin dela ezer egin eta itxi egin beharko dutela onartzen duen sindikalistaren bekokian aldeko milioiak ikusiko bagenitu, edo beti ⁽¹⁸⁾ Bete hutsuneak (9): zorberrietekinikzaigusuharragogenukebezalanegarradakienarenhartanderitzon JXUwMDM2JXUwMDBiJXUwMDAyJXUwMDA2JXUwMDEzJXUwMDAwJXUwMDEz jotzen ari direnenean...

III

Bati baino gehiagori entzun diot krisi hau ez zaigula gaizki etorriko, txarrak ekar gaitzakeela geure ⁽¹⁹⁾ Bete hutsuneak (1): zipriztingaitzakehurbilomenbadadenakzapuztugaindionera JXUwMDM3JXUwMDAxJXUwMDBiJXUwMDE3JXUwMDEz . Ez dakit, ordea, hori ez den miseria gorriaz ⁽²⁰⁾ Bete hutsuneak (2): zipriztingaitzakehurbilomenbadadenakzapuztugaindionera JXUwMDNmJXUwMDA2JXUwMDA4JXUwMDA3JXUwMDBhJXUwMDBk dagoenaren ikuspegi sasielkartasunezkoa. Lanik, etxerik eta laguntzarik gabe geratu ⁽²¹⁾ Bete hutsuneak (3): zipriztingaitzakehurbilomenbadadenakzapuztugaindionera JXUwMDNjJXUwMDAxJXUwMDBiJXUwMDBmJXUwMDBh ez du horrela pentsatuko. Puztu, hustu, ⁽²²⁾ Bete hutsuneak (4): zipriztingaitzakehurbilomenbadadenakzapuztugaindionera JXUwMDIyJXUwMDFiJXUwMDExJXUwMDA1JXUwMDBmJXUwMDBlJXUwMDAx ... hoskideak dira. Globoa puztu-puztu egin zen eta hustu beharra dago, zapuztuko ez ⁽²³⁾ Bete hutsuneak (5): zipriztingaitzakehurbilomenbadadenakzapuztugaindionera JXUwMDNhJXUwMDAzJXUwMDA1JXUwMDA1 , lehertuta. Horretarako, baina, geuk hustu beharko ditugu gure kontsumo-ohiturak, gure irrikak sortzeko joerak, gure egungo izaera.

Umore ⁽²⁴⁾ Bete hutsuneak (6): zipriztingaitzakehurbilomenbadadenakzapuztugaindionera JXUwMDIyJXUwMDEzJXUwMDE5JXUwMDAyJXUwMDFiJXUwMDEzJXUwMDBlJXUwMDFkJXUwMDA3 batekin amaitu nahi nuke. Umoreak ez du ezertarako balio, baina ezerk ez duela ezertarako balio pentsatzera iristen garenean, umoreak bakarrik salba ⁽²⁵⁾ Bete hutsuneak (7): zipriztingaitzakehurbilomenbadadenakzapuztugaindionera JXUwMDNmJXUwMDA2JXUwMDA4JXUwMDFkJXUwMDBlJXUwMDFiJXUwMDBhJXUwMDBl . Badut lagun bat bohemioa (bon vivant horietakoa, zehazkiago aitortuta) esaten duena berari krisia ongi etorriko zaiola: orain artean eutsi ⁽²⁶⁾ Bete hutsuneak (8): zipriztingaitzakehurbilomenbadadenakzapuztugaindionera JXUwMDM3JXUwMDAyJXUwMDA4JXUwMDBi dio lanik egin gabe, eta, orain, lana urritu den honetan, ez omen da hasiko, erretiroa ⁽²⁷⁾ Bete hutsuneak (9): zipriztingaitzakehurbilomenbadadenakzapuztugaindionera JXUwMDMwJXUwMDFkJXUwMDA3JXUwMDEwJXUwMDBiJXUwMDA1 ikusten du.