Orientabideak

ORIENTABIDE METODOLOGIKOAK

1. jarduera. Zenbaki-sistema hamartarra. Batekoak, hamarrekoak, ehunekoak… (saio bat)

Ikasleek zenbakiak ordena-unitatetan deskonposatuko dituzte, zenbaki handiak irakurriko eta milakoak eta milioikoak bereizteko puntuak erabiltzen ikasiko.

Horretarako zenbait jarduera daude, eta munduko herrialdeetako biztanleriari buruzko informazioa biltzen duen webgune bat.

Ikasleek jakin behar dute zenbaki handiak etengabe agertzen direla eguneroko bizitzan, eta horiek ere "zenbaki arruntak" direla.

Kalkulu-prozedurak aukeratuko dituzte (ahozkoak, idatzizkoak edo kalkulagailu bidezkoak) emaitza zehatzak edo gutxi gorabeherakoak lortzeko, egokitasuna ebaluatuz eta haiek aukeratzeko irizpideak arrazoituz.

Joan 1. jarduerara

2. jarduera. Zenbakiak alderatzea eta ordenatzea (saio bat)

Ikasleek zenbait fenomenori buruzko zenbakizko informazioak sailkatuko, antolatuko eta aztertuko dituzte; eta bost zifra baino gehiagoko zenbakiekin kuantifikatuko. Zenbakizko informazioa duten gunetara estekak erabiliko dituzte, informazio horien esanahia interpretatzeko; eta elkarri esteka horiei buruzko galderak egiteko eta erantzuteko.

Batuketen eta kenketen gutxi gorabeherako emaitzak buruz kalkulatuko dituzte, eragiketa horietako gaiak biribilduta eta biribildu gabe. Noiz eta nola biribildu erabaki behar dute, eta lortutako gutxi gorabeherako emaitzen balioa ebaluatuko.

Joan 2. jarduerara

3. jarduera. Zenbaki erromatarrak eta zenbaki arabiarrak (saio bat)

Ikasleek zenbaki-sistema erromatarreko ikurren esanahia ikasiko dute, bai eta zenbaki arabiarrekin duten baliokidetasuna ere. Sistema horretan ikurrek kokapenaren arabera duten balioa ikasiko dute, batu edo kendu egin baitaitezke.

Garrantzitsua da zenbakiak osatzeko arauak ezagutzea eta nork bere egitea, zenbaki txikiekin jolastuz.

Bukatzeko, zenbaki-sistema horren garrantzia ulertuko dute, galdutako zibilizazio bati dagokion arren, sarritan erabiltzen baita gaur egun ere.

Joan 3. jarduerara

Orientabideak

Erantzunak

1. jarduera. Zenbaki-sistema hamartarra. Batekoak, hamarrekoak, ehunekoak, milakoak… (saio bat)

Jarduera elkarreragilea.

3.240.671	= 3 milioiko+2EM+4HM+0M+6E+7H+1B
	= 3x1.000.000+2x100.000+4x10.000+6x100+7x10+1
	= 3.000.000+200.000+40.000+600+70+1
"Hiru milioi berrehun eta berrogei mila seiehun eta hirurogeita hamaika"

6.045.789	= 6 milioiko+4HM+5M+7E+8H+9B
	= 6x1.000.000+4x10.000+5x1.000+7x100+8x10+9
	= 6.000.000+40.000+5.000+700+80+9
"Sei milioi berrogeita bost mila zazpiehun eta laurogeita bederatzi"

Idatzi zenbaki hauek zifrak erabiliz eta deskonposatu unitate-ordenatan:

• 2.673.124=2.000.000+600.000+70.000+3.000+100+20+4

• 7.012.349=7.000.000+10.000+2.000+300+40+9

• 5.609.125=5.000.000+600.000+9.000+100+20+5

• 1.000.135=1.000.000+100+30+5

• 8.004.006=8.000.000+4.000+6

• 9.000.008=9.000.000+8

Idatzi zenbaki hauek zifraz:

• 800.019

• 52.090.112

• 102.002.002

2. jarduera. Zenbakiak alderatzea eta ordenatzea (saio bat)

Ikusi ebaluazio-irizpideak.

3. jarduera. Zenbaki erromatarrak eta zenbaki arabiarrak (saio bat)

Ikusi ebaluazio-irizpideak.

Orientabideak

Baliabideak

Testu-prozesadorea	Writer. OpenOffice.org aplikazio sortako testu-prozesadorea: http://eu.openoffice.org/ 31. fitxa. Testu-prozesadorea. Deskargatu fitxa OpenOffice.org 2.4 Windowsen instalatzeko tutoriala: http://www.educared.net/softwarelibre/tutoriales/pdf/openofficeparawindows.pdf Egilea: Educared - Fundación Telefónica
Web-erreferentziak	Finkatzeko: http://www.elhuevodechocolate.com/mates/mates3.htm Zenbakizko datu interesgarriak biltzen dituen webgune bat, oso erabilgarria zenbakien balioa interpretatzen ikasteko: http://www.poodwaddle.com/worldclock.swf . "And last but not least " esaldiaren jatorria: http://www.phrases.org.uk/meanings/last-but-not-least.html Zenbaki handiak ordenatzeko jolas bat: http://www.gobiernodecanarias.org/educacion/9/Usr/eltanque/todo_mate/actividades5/tema1_P4/tema1_pr4.swf Zenbakiak ordenatzeko jolas bat, zeinua kontutan hartuta. Beste jolas batzuk ere proposatzen dira, bi zenbakien artean ezkutatzen den hirugarren bat aurkitzeko. http://www.i-matematicas.com/Descartes/calculomental/enteros2.htm http://www.i-matematicas.com/Descartes/calculomental/naturales1.htm Kalkulagailua erabiliz egiteko jarduerak: http://www.sectormatematica.cl/calculadora/grandesc.htm Kalkulagailua erabiliz egiteko jolasak: http://www.matematicasdivertidas.com/Juegos%20con%20Calculadora/juegos%20con%20calculadora.html
	Irakasleen laguntzaz, ezaguerak zabaltzeko esteka bat: http://sauce.pntic.mec.es/ebac0003/descartes/romanos/index.htm Jarduera elkarreragile bat, zenbakiak sistema hamartarretik erromatarrera pasatzeko, eta alderantziz: http://clic.xtec.cat/db/act_es.jsp?id=1296 Jarduera soil batzuk: http://www.gobiernodecanarias.org/educacion/9/Usr/eltanque/todo_mate/actividades5/tema1_P5/tema1_pr5.swf Praktikatzen jarraitzeko: http://www.gobiernodecanarias.org/educacion/9/Usr/eltanque/todo_mate/actividades5/tema1_P6/tema1_pr6_p.html

Programazioa

IKT GAITASUN OROKORRAK ETA IKASMAILAKOAK*

* Lehen Hezkuntzako 5. mailako ikasleentzako “Eskola 2.0” proposamenaren IKT gaitasunerako itemak, eranskin honetatik hartuak: IKT gaitasunen mapa .

Bizitza osorako ikaskuntza

B1. Komunikatzea eta lankidetzan aritzea

• B1.1. Haien inguruarekiko gertuko arazo sinpleetarako irtenbideak identifikatu eta ebaluatzea, eta kontzeptuak argitzea ahalbidetzen duten lankidetzako IKT baliabideak erabiltzea

B2. Ingurune birtualetan moldatzea

• B2.1. Ingurune birtual bat maneiatzen hastea eta ingurune horietako oinarrizko eragiketak ikasteko gai izatea

B3. Informazioa kudeatu, sortu eta balioestea

• B3.5. Dagokion arloko oinarrizko prozedurak eta metodoak aplikatzea, heldu baten laguntzaz

B4. Sortzaileak izatea eta berritzea

• B4.2. Sormena, ikerketa eta berrikuntzaz baliatuz, beren produktuak (bideo-jokoak, aurkezpenak, gailuak) sortzea ahalbidetzen dieten IKT baliabideak erabiltzea, beren interesak betetzeko edo beste batzuek planteatutako arazoei irtenbidea emateko

B5. Mundu erreala ulertzea, arakatzea eta bertan moldatzea

• B5.1 Batez ere irudiak eta soinuak erabiliz eta heldu baten laguntzaz mundu errealeko gaiak arakatzea eta/edo benetako arazo txikiei heltzea ahalbidetzen duten IKT baliabideak erabiltzea

Trebetasun teknologikoa

T2. IKTak informazioa bilatu, aukeratu eta aztertzeko erabiltzea

• T2.1. Interneteko zerbitzuak erabiltzea (web-bilatzaileak eta beste hainbat) informazioa bilatzeko

T3. IKTak testu-informazioa prozesatzeko erabiltzea

• T3.1. Testu-prozesaketako oinarrizko eragiketak egitea (kopiatu eta itsastea; formatua, lerrokatzea eta orrikatzea zehaztea; irudiak txertatzea; tipografia eta tamaina aldatzea; dokumentuak artxibatu eta inprimatzea)

T5. IKTak multimedia-informazioa prozesatzeko erabiltzea

• T5.1. Multimedia edukiez oinarrizko eragiketak egitea (kopiatu eta itsastea; formatua zehaztea; irudi bat, soinu, bideoa txertatzea; webgune batetik irudi bat deskargatzea)

Herritartasun digitala

H2. Jabetza intelektuala balioestea

• H2.2. Informazioa erabiltzeari buruzko arauak errespetatzea, batez ere bideoen, audioaren, abestien eta monografien jabetza intelektualari dagokionez

• H2.3. Webean informazioa erabiltzeari buruzko hitzarmenak ezagutzea, egileei sinesgarritasuna ematearren eta iturriak egoki aipatzearren

Programazioa

IKASKETA-HELBURUAK

• Zenbaki-sistema posizionalak eta ez-posizionalak zer diren ulertzea

• Zenbaki arruntak deskonposatzea, ordenatzea, irakurtzea eta idaztea, handiak izan arren

• Zenbaki arruntak alderatzea eta kalkulagailuaz eragiketa soilak egitea. Emaitzak interpretatzea

• Zenbaki erromatarrak eta zenbaki arabiarrak ezagutzea, idaztea eta identifikatzea, dokumentuetan, marrazkietan, etab.

EDUKIAK

• Zenbait zenbaki irakurtzea, idaztea eta alderatzea. Zenbaki-sistema hamartarra

• Batekoak, hamarrekoak, ehunekoak, milakoak, etab.

• Kalkulagailuaren oinarrizko erabilera

• Zenbaki hamartarrak

• "Historia apur bat" dokumentu erantsiko informazioa irakurtzea, ulertzea eta erabiltzea

Programazioa

EBALUAZIO-IRIZPIDEAK

• Badaki zer diren zenbaki-sistema posizionalak eta ez-posizionalak

• Zenbaki erromatarrak eta zenbaki hamartarrekin lotutako eguneroko bizitzako adierazpenak interpretatzen ditu

• Behar bezala adierazten ditu zenbaki erromatarrak arabiarretan, eta alderantziz

• Lankidetzan aritzen da

• Hizkuntza matematikoa zehaztasunez erabiltzen du, zenbaki-sistemei buruz diharduenean

• Gai da bederatzi zifrarainoko zenbakiak erabiltzeko, haiek ordenatzeko irizpideak ulertuta

• Badaki kalkulagailua erabiltzen oinarrizko lau eragiketak egiteko, zifra kopurua edozein dela ere, eta ulertu egiten ditu tresna lagungarri horrek emandako emaitzak

• Baliabideak eskuratzeko erabilitako web-iturriak adierazten ditu

Oinarriak

Zer da sekuentzia didaktiko bat eta zer eskaintzen digu?

Sekuentzia didaktiko bat (SD) jarduera-segida ordenatu bat da, ikasleak gaitasun kurrikularrak zein IKT gaitasunak beregana ditzan diseinatua. Sekuentzia didaktikoetako atalik esanguratsuena elkarren artean lotutako jardueren segida da, ikasle orok jarraitu beharko baitio ikasketa-prozesuan. Funtzio eta ezaugarri ezberdinak dituzten jarduerak lantzeko aukera eskaintzen digu, modu integratuan. Edukia aurkeztea, ulertzea, erabiltzea edo praktikatzea prozesuaren ezinbesteko osagaiak dira, eta elkarri lotutako edukien multzo esanguratsu baten inguruan lan egiteko aukera ematen dute.

Chaval Brasilen argazki bat, Flickr webgunean, CC lizentziapean.

Hainbat jarduera egin daitezke, proposatutako jarduera-segidari jarraituz, edo horietako batzuk aukeratu eta norberaren sekuentziara egokitu.

Jardueretan zehar sortutako planteamenduek garatu egin nahi dituzte Lehen Hezkuntzarako Oinarrizko Gaitasunak (hizkuntza-komunikaziorakoa, matematikarakoa, mundu fisikoaren ezagutza eta harekiko elkarrekintzarakoa, gizarte- eta hiritar-gaitasuna, ikasten ikastekoa, eta norberaren autonomia eta ekimenerakoa) eta IKT gaitasunak (Eskola 2.0 proposamenean txertatutako ikasleen IKT gaitasunen maparen arabera).

Jarduerak, orokorrean, 2.0 baliabide digitalen erabileran eta sareko lanean oinarritzen dira. Horrenbestez, egindako proposamenetan ikasleak animatuko dira hainbat sare sozialetan informazioa kudea eta argitara dezaten, lankidetzan ari daitezen, eta, eskuratutako informazioa baloratzean, jarrera kritikoa zein hausnarkorra gara dezaten. Aldi berean, gune birtualetan adostutako arauak ezagutzeko eta aintzat hartzeko aukera izango dute.

Oinarriak

Sekuentzia didaktikoen xedea eta egitura

Sekuentzia didaktikoen xedea da ikasleek eduki kurrikularrak ikastea eta gaitasun digitalak eskuratzea, IKTak ikasgelan aplikatzeko proposamen batetik abiatuta.

Ikasleek sekuentziako edukietan aurrera egingo dute etapaz etapa. Banaka egingo dute, baina taldeka egiteko jarduerak proposatuko zaizkie. Etapa bakoitzean adierazi egingo zaie zer egin behar duten eta zer baliabide erabili behar dituzten. Sekuentziek ikasleei eskaintzen dizkiete:

• Hiru jarduerako edo gehiagoko segida bat, eduki kurrikularrei heltzeko, Lehen Hezkuntzako 5. mailako ikasleei zuzendutako aginduekin
• Fitxategi erantsiak, jarduerak egiteko eta koebaluatzeko edo autoebaluatzeko
• Ikasleentzako tutorialak, erabiliko diren programei edo web 2.0 zerbitzuei buruzkoak
• Sekuentziako IKT baliabide guztiak biltzen dituen atal bat

Landuko den edukiaren arabera, hauek eskainiko dituzte:

• Jarduerak egiteko erabiliko diren webguneetara, animazioetara eta bideoetara estekak
• Ebazteko jarduera elkarreragileak

Sekuentziako irakasleentzako gidaren helburu nagusia da irakasleei laguntzea proposatutako ikasketa-segida planifikatzen eta praktikan jartzen. Premisa horiek kontuan hartuta, gidek irakasleei eskaintzen dizkiete:

• Proposamen didaktikoaren testuingurua.
• Orientabide didaktikoak, ADEren metodologia erabiliz sekuentzia didaktikoak lantzeko.
• Proposatutako jardueren erantzunak.
• Oinarrizko gaitasunak eta arloaren berariazko gaitasunak.
• IKT gaitasunak (Lehen Hezkuntzako 5. mailako ikasleentzako “Eskola 2.0” proposamenean ezarritakoak).
• Ikasketa-helburuak, edukiak eta ebakuazio-irizpideak.
• Proposamenean erabiliko diren materialak eta IKT baliabideak.
• Prestakuntza-eduki osagarriak, irakasleei sekuentzia didaktikoak garatzen laguntzeko (ADE, web 2.0 tresnak eta e-learning plataformak).

Oinarriak

Ebaluazioa

Ebaluazioak, burututako sekuentzien emaitzak aztertzeko tresna ez ezik, ikasketa-prozesua erregulatzekoa ere izan behar du. Horregatik, sekuentzia didaktikoan txertatuta egon behar du, prozesuan landuko diren jardueren parte izan. Jarduera horiek hausnarketa egiteko aukera eman behar diote ikasleari, egiten ari denaz, izan dituen zailtasunez, egin dituen akatsez, behar duen laguntzaz, eta hobetzeko eta aurrera egiteko bideez.

Ebaluazio hori hausnarketa-ariketa da, aurretiko ezagutzak prozesuan ikasten ari denarekin lotzeko aukera ematen duena. Akatsak abiapuntu gisa hartzen ditu, zailtasunez jabetzeko eta haiei aurre egiteko. Helburua ez da ikasleek zer ez dakiten jasotzea; jakitea baizik ezaguerak nola aplikatzen dituzten, informazioa nola lotzen duten, konponbideak bilatzeko trebetasunak nola aktibatzen dituzten... Ebaluazio horrek irizpide, adierazle eta ikasketa-helburu zehatzen multzo zabal bat izan behar du oinarrian, ez zenbakizko kalifikazio soil bat.

Gaitasunetan oinarritutako ebaluazioak lehenetsi egiten ditu ulertzea, aztertzea, lantzea, justifikatzea eta erantzunak argudiatzea, eta ez informazioa buruz ikastea eta errepikatzea.

Proposatutako jarduerak, nahiz azterketa-, koebaluazio- eta autoebaluazio-tresnak irakasleen erreferenteak dira, ikasleen ikasketa-prozesua nahiz haiek lortutako emaitzak baloratzeko.

Oinarriak

Materialaren aurkezpena eta deskarga

Sekuentzia didaktiko bakoitzak, ZIP fitxategi bat deskargatzeko atal bat dauka. Material deskargagarria.

Lotura hori aukeratzean ZIP fitxategi konprimitu bat deskargatzen da:

Gorde fitxategia botoian klik egingo dugu fitxategia gure ordenagailuan deskargatzeko. Behin ordenagailuan izanda, bi klik egingo ditugu fitxategiaren gainean, deskonprimitzeko programarekin ireki eta edukia ikusteko:

Landuko dugun materiala non gorde zehaztuko dugu eta karpetak bertara aterako.

Behin materiala deskonprimituta, karpeta zabaldu eta hiru karpeta ikusiko ditugu:

1. Sekuentziaren edukia: Ikasl_sekuentzia

2. Estiloarekin ikusteko behar diren artxiboak: Zz_programa

3. Imsmanifest.xml fitxategi bat, Moodle-ek edo antzeko plataforma batek prozesatzeko informazioa duena. Bertan, ikastaroaren edukiak zuzen azalduko zaizkio erabiltzaileari, dagokion balio pedagogikoa erantsita.

Oinarriak

Zer dago karpeta bakoitzean eta zertarako balio du?

Ikasl_sekuentzia

Sekuentzia guztiek dute Ikasl_sekuentzia izeneko karpeta bat.

• Sekuentzia ikusteko lehen urratsa “index” fitxategia zabaltzea da eta sekuentzia guztian zehar nabigatzea.
• Moduluen karpetan hizkuntza direktorio bat dago. Guk “eu” karpeta ikusiko dugu, bertan baitago euskarazko bertsioa.

• Karpeta barruan sekuentziaren .html fitxategi guztiak daude zenbakiz ordenatuta. Edozein eduki argitaratu nahi badugu, Dreamweaver (jabedun softwarea) edo Kompozer (software librea) erabil dezakegu.

• “01modulua_p.html” fitxategia inprimatzeko bertsioari dagokio.
• Materialen karpetan “img” karpeta nabarmentzen da, bertan baitaude sekuentziako irudi guztiak. Baten bat gehitu nahi bada, nahikoa da karpetan txertatzea eta dagokion html lotura egitea.
• Modu berean, materiala ere txerta daiteke deskargen (fitxategi konprimituak), .swf fitxategien (eskuliburu eta animazioak) eta inprimatzekoen karpetetan; bertan, materialaren .odt bertsioa dago, editatu eta .pdf formatura esportatu ahal izateko.

Zz_programa karpeta

Ondoren zz_programa karpetan sartuko gara, bertan baitaude sekuentzia ohiko estiloan bistaratzeko behar diren fitxategi guztiak.

Karpeta hori egituratik kanpo mugitzen badugu, materiala modu honetan ikusiko dugu:

Imsmanifest

“js” karpetak eta imsmanifest.xml fitxategiak ikasketarako plataforma birtualetako nabigatzaileei dagozkie, eta beraz, ez da komeni haiek editatzea.